http://www.dheenee-news.com/Dheenee-Liyun/DL-028.htm
إن الحمد لله نحمده ونستعينه ونستغفره ونعوذ بالله من شرور أنفسنا ومن سيئات أعمالنا, من يهده الله فلا مضل له ومن يضلل فلا هادي له. وأشهد أن لا إله إلاّ الله و أن محمد الرسول الله, وصلّ الله وسلّم على نبيِّنا محمّد وعلى آله وصحبه وسلّم.
أما بعد:
"يَا أَيُهَا الذِّيْنَ آمَنَُوا اُدْخُلُواْ فِي السِّلْمِ كَافَّةً وَلاَ تَتَّبِعُواْ خُطُوَاتِ الشَّيْطَانَ إِنَّهُ لَكُمْ عَدُوٌّ مُبِيْنَ" (سورة البقرة: 208)
އޭ އީމާންވެއްޖެ މީސްތަކުންނޭވެ، ތިޔަބައިމީހުން އިސްލާމްދީނަށް ފުރިހަމައަށް ވަންނާށެވެ. އަދި ޝައިޠާނާގެ ފިޔަވަޅުތަކަށް ތަބަޢު ނުވާހުށިކަމެވެ. ހަމަކަށަވަރުން އެޝައިޠާނާއަކީ ތިޔަބައިމީހުންގެ މައްޗަށް ކަނޑައެޅި ފާޅުވެގެންވާ ޢަދުއްވެކެވެ
(ސޫރަތުލް ބަޤަރާ: 208)
"قُلْ إِنْ كُنْتُمْ تُحِبُّونَ اللهَ فَاتَّبِعُونِي يُحْبِبْكُمُ اللهُ وَيَغْفِرْلَكُمْ ذُنُوبَكُمْ" (سورة آل عمران: 31)
"(އޭ محمّد صلى الله عليه وسلّمއެވެ،) ކަލޭގެފާނު ވިދާޅުވާށެވެ، ތިޔަބައިމީހުން الله سبحانه وتعالى އަށް (ޙަޤީގަތުގައިވެސް) ލޯބިވާނަމަ ތިމަން ކަލޭގެފާނަށް ތަބަޢުވާށެވެ. އޭރުން الله سبحانه وتعالى ތިޔަބައިމީހުންދެކެ ލޯބިވެ ވޮޑިގަންނަވާނެއެވެ. އަދި އޭރުން އެއިލާހު ތިޔަބައިމީހުންގެ ފާފަތަކަށް، ފާފަ ފުއްސަވާ ދެއްވާ ހުއްޓެވެ." (ސޫރަތު އާލަ-ޢިމްރާން: 31)
الله سبحانه وتعالى މިކައުނުގައިވާ ހުރިހާ އެއްޗެއް ހައްދަވައި މިދުނިޔޭގައި އަޅުގަނޑުމެން އިންސާނުން ލައްވާފައިމިވަނީ ފަހެ ކީއްވެތޯއެވެ؟ މިއީ އަޅުގަނޑުމެން މިހާރު ވަރަށް ފުންކޮށް ވިސްނަން ވެއްޖެ ކަމެކެވެ. މީގެ ޖަވާބު الله سبحانه وتعالى ކީރިތި قران ގައި ވަރަށް ޞަރީހަކޮށް ބަޔާން ކުރައްވާ އަންގަވާފައި އެބަވެއެވެ. އެހެންނަމަވެސް އަޅުގަނޑުމެންނަށް މިވަނީ الله سبحانه وتعالىގެ މިބަސްފުޅާއި މެދު ޣާފިލް ވެވިފައެވެ. އޭގައި އެބުނާާ އެއްޗަކާއި މެދު ވިސްނަންވެސް ބޭނުން ނުވެފައިމެ ކަހަލައެވެ.
الله سبحانه وتعالى ވަޙީ ކުރައްވަނީ:
"وَماَ خَلَقْتُ الجِنَّ وَالإِنْسَ إِلاَّ لِيَعْبُدُونِ" (سورة الذاريات: 56)"އަދި ތިމަން الله، ޖިންނީންނާއި އިންސީން (އިންސާނުން) ތިމަން الله އަށް އަޅުކަން ކުރުމަށް މެނުވީ ނުއުފައްދަމެވެ. " (ސޫރަތުއް ޛާރިޔާތު: 56)
ދިވެހިރާއްޖެއަކީ ސަތޭކަ ޕަސެންޓް مسلم ޤައުމެކޭ ބުނުމަކީ ވަރަށްވެސް ހިތްދަތި ކަމެކެވެ. އެހެނީީ ސަތޭކަ ޕަސެންޓް މުސްލިމުން އުޅޭ مسلم ޤައުމަކުން ފެނިގެން ނުވާނޭ އެތައް عمل ތަކެއް އަޅުގަނޑުމެންގެ މިކުޑަކުޑަ މުޖްތަމަޢުގެ ތެރެއިންވެސް ދަނީ ފެންނަމުންނެވެ. ޙަޤީޤަތުގައި މީގެތެރެއިން ގިނަ ކަންތައްތަކަކީ ޚުދް އަޅުގަނޑުމެންގެ ކިބައިން ފެންނަމުންދާ ޢަމަލުތަކެކެވެ.
އަޅުގަނޑުމެންގެ ރާއްޖޭގައި، الله سبحانه وتعالىގެ މަތިވެރި ކަލާމްފުޅާއި މިއުއްމަތުގެ މާތް ނަބިއްޔާ محمّد صلى الله عليه وسلّمގެ ސުންނަތާއި ޚިލާފް އެތައް ކަމެއް ދަނީ ކުރެވެމުންނެވެ. އަދި قران އާއި ސުންނަތް ނެތިކޮށް ފަނާކޮށްލުމަށްޓަކައި އިސްލާމްދީނުގެ ނަމުގައި އިސްލާމްދީން ފޮހެލައި އެހެން ދީނެއް ފެތުރުމަށްޓަކައި އެތައް މަސައްކަތްތަކެއް ވަނީ ކުރެވިފައެވެ. އަދި ދަނީ ކުރެވެމުންވެސް މެއެވެ.
ހަޤީގަތުގައި ގިނަ ދިވެހީންނަކީ އިސްލާމްދީނަށް ލޯބިކުރާ އިސްލާމްދީނުގެ ކަންތައްތައް ހޯދާ ބަލަން ބޭނުންވެފައި ތިބި ބަޔެކެވެ. ނަމަވެސް ގިނަ ދުވަސް ތަކަކަށް މިކަންތައްތައް ހޯދާ ބެލުމުގެ މަގު ބަންދުވެފައި ވުމުގެ ސަބަބުން އަޅުގަނޑުމެންގެ ތެރެއިން ގިނަ ދިވެހި ރައްޔިތުން މިވަނީ ޖާހިލުކަމެއް (ނޭނގުމެއް)ގެ ތެރޭގައެވެ.
އޭ ލޮބުވެތި އަޚުންނާއި އުޚްތުންނޭވެ! ޙަޤީގަތަކީ މިއީކަމުގައި ވާއިރު، އަޅުގަނޑުމެން މިވަނީ ޖާހިލުކަމުގެ ނިދިން ނިދާފައެވެ. މިހެން ދެންނެވުމުން ފަހަރެއްގައި އަޅުގަނޑުމެން މިކަމަކީ މާބޮޑުކަމެއް ކަމުގައި ނުދެކި ހިނގައިދާނެއެވެ. އެހެންކަމުން އަޅުގަނޑު ތިޔަ އެންމެހައި އަޚުންނާއި އުޚްްތުންނަށް ނަޞޭޙަތްތެރި މިވަނީ ތިރީގައި މިދަންނަވާ ކަންތައްތަކާއި މެދު އަމިއްލަ ނަފްސާއި ސުވާލުކޮށްލުމަށެވެ. އެއީ ހަމަ ހަޤީގަތުގައިވެސް އަޅުގަނޑުމެން الله سبحانه وتعالى އަށް އީމާންވެ މުސްލިމުންނޭ ކިޔާއިރު، މުސްލިމަކަށް ވުމަށްޓަކައި ފުރިހަމަވާން ޖެހޭ ޝަރުތުތައް އަޅުގަނޑުމެންގެ ކިބައިގާ ފުރިހަމަ ވެފައި ވޭތޯ އެންމެ ފަހަރަކަށް ނަމަވެސް ބަލާލުމަށެވެ.
އިސްލާމްދީނޭ ބުނެ ކޮންމެ މީހަކުވެސް ދަޢުވާ ކުރާއިރު އިސްލާމްކަމަކީ ކޮބައިކަން އެނގެނީ ކިތައް ބޭފުޅުންނަށް ބާއެވެ؟ އީމާން ކަމަކީ ކޮބައިކަން އެނގެނީ ކިތައް ބޭފުޅުންނަށް ބާއެވެ؟ އަދި ހަމައެހެންމެ إحسان ކަމަކީ ކޮބައިކަން އެނގެނީވެެސް، ފަހެ އަޅުގަނޑުމެންގެ ތެރެއިން ކިތައް ބޭފުޅުންނަށް ބާވައެވެ! ޙަޤީޤަތް ހޯދަން ބޭނުންފުޅުނަމަ އެންމެ ފުރަތަމަ އަމިއްލަ ނަފްސާއި ސުވާލު ކޮށްލައްވާށެވެ.
ދީނުގެ ފުރަތަމަ ރުކުން ކަމުގައިވާ ޝަހާދަތުގެ ދެކަލިމަ އެއްވެސް އޮޅުމެއްނެތި ޔަޤީންކަމާއިއެކު ދުލުން ކިޔާލަން އެނގެނީ ކިތައް ބޭފުޅުންނަށް ބާވައެވެ؟ އަދި ދެން އޭގެ މާނަ ކޮބައިތޯއެވެ؟ ހިތުގައިވަނީ ޝައްކު އުފެދިފައި ދެއްތޯއެވެ؟ އިންސާނާ الله سبحانه وتعالى އަށް އީމާންވެ މުސްލިމަކަށް ވުމަށްޓަކައި ދީނުގެ ދޮރުން ވަނުމަށްޓަކައި ބޭނުންވާ ތަޅުދަނޑިއަކީ މިއީ ކަމުގައި ވާއިރު، ޝަހާދަތުގެ މިދެކަލިމައާއި މެދު އަޅުގަނޑުމެންގެ ޙާލަކީ މިއީއެވެ.
ދެން ދީނުގެ ދެވަނަ ރުކުން ކަމުގައިވާ ނަމާދަށް ބަލާލަމާތޯއެވެ. ފަހެ ނަމާދަކީ އެއަޅުކަމަކާއި ނުލާ އެހެން އެއްވެސް އަޅުކަމެއް ޤަބޫލުނުކުރެވޭ އަޅުކަމެކެވެ. އަދި ހަމަ އެހެންމެ މުސްލިމް އަޅާއާއި ކާފިރުކަމާއި އަދި ޝިރްކާއި ދެމެދުގައިވާ ހުރަހަކީވެސް ނަމާދެވެ. ނަމާދަކީ ތަކްބީރް (الله އަކްބަރް) އަކުން ފެށޭ އަދި ތަސްލީމް (ސަލާމް) އަކުން ނިމޭ އެއްޗެކެވެ. އެހެންނަމަވެސް ފުރިހަމައަށް ނަމާދުގައި ކިޔަންޖެހޭ ހުރިހައި ދުޢާތަކާއި އެކުގައި ނަމާދު ފުރިހަމައަށް ކުރަން އެނގެނީ އަޅުގަނޑުމެންގެ ތެރެއިން ކިތައް ބޭފުޅުންނަށްބާވައެވެ؟ ފަހެ ނަމާދުގެ ރުކުން ތަކަކީ ކޮބައި ހެއްޔެވެ؟ އަދި އޭގެ ތެރެއިން ވާޖިބު ކަންތައްތަކާއި ސުންނަތް ކަންތައްތަކަކީ ކޮބައި ހެއްޔެވެ؟ ހަށަމް ބަނުމަށްފަހު ކިޔާ ދުޢާ، ރުކޫއިން ތެދުވެ ކިޔާ ދުޢާ، ދެ ސަޖިދަ ދެމެދުގައި ކިޔާ ދުޢާ އަދި އައްތަޙިއްޔާތުގައި ކިޔާ ދުޢާ އެނގިލައްވާތޯއެވެ؟؟؟
ޙަޤީގަތުގައި އަޅުގަނޑުމެން އެންމެންވެސް ފުރިހަމައަށް ނަމާދު ކުރާނެ ގޮތް ދަސްކުރަން ބޭނުންވެއެވެ. އެހެންނަމަވެސް އަޅުގަނޑުމެންގެ ލަދުވެތިކަމާއި އަދި ދީނީ ކަންތައްތައް އޮޅުންފިލުވުމަށް އޮތްމަގު ހަނިވުމުގެ ސަބަބުން އެކަންކަން އެނގިފައި އަދި އެނގެން ނެތީއެވެ. ކުޑައިރު، ނަމާދުގައި ކިޔާ ތަކެތި ދަސްކުރަނީ މަންމަމެން އަމުރުކޮށްގެން ނުވަތަ ސްކޫލުން ބާރު އަޅައިގެންނެވެ. ނަމާދު ކުރުމުން ލިބޭ ޘަވާބާއި އަދި ނުކުރުމުން ލިބޭ ޢަޛާބާއި ބިރުވެރިކަން އެނގިފައި ނެތުމުގެ ސަބަބުން ނަމާދުގައި ކިޔުމަށް ދަސްކުރި އެއްކަލަ ދުޢާތައް ވަނީ ހަނދާން ނެތިގޮސްފައި ދެއްތޯއެވެ!!!
އަދި މިއީ އަޅުކަންތައްތަކުގެ ތެރެއިން މަދު މިންވަރެކެވެ. ދެން އިސްލާމް ކަމުގެ ފަސް ރުކުނުގެ ތެރެއިން ބާކީ ތިން ރުކުން ކަމުގައިވާ ޒަކާތް ދިނުމާއި ރޯދަ ހިފުމާއި އަދި ޙައްޖުގެ އަޅުކަމާއި ބެހޭ ގޮތުން އަޅުގަނޑުމެންނަށް އެނގެނީ ކިހާވަރަކަށް ބާވައެވެ؟
الله سبحانه وتعالى ކީރިތި قران ގައި ކަނޑައެޅިގެން އަންގަވާފައިވާ ގޮތުގައި الله سبحانه وتعالى އަށް ޝިރްކު ކުރާ އެއްވެސް އަޅެއްގެ ފާފަ ނުފުއްސަވައެވެ. މިގޮތުން ވަޙީ ކުރައްވަނީ:
"إِنَّ اللهَ لاَ يَغْفِرُ عَنْ يُشْرَكَ بِهِ وَيَغْفِرُ مَا دُونَ ذَلِكَ لِمَنْ يَشَاءُ" (سورة النساء: 48)
"ހަމަކަށަވަރުން الله سبحانه وتعالى، އެކަނލާގެއަށް ޝިރްކު ކުރާ އެއްވެސް އަޅެއްގެ ފާފަ ނުފުއްސަވާ ހުއްޓެވެ. އަދި އެނޫން އެހެން ހުރިހާ ފާފަތަކަށް، އެކަލާނގެ އިރާދަކުރެއްވި އަޅަކަށް ފުއްސަވާ ހުއްޓެވެ." (ސޫރަތުއް-ނިސާ: 48)
މިހެންކަމުގައިވާއިރު ޝިރުކަކީ ކޮބައިކަން އެނގެނީ އަޅުގަނޑުމެންގެ ތެރެއިން ކިތައް ބޭފުޅުންނަށް ބާވައެވެ؟ މިއީ ޙައްތަހާވެސް އޮޅުންފިލުވަން ބޭނުންވެފައި ހުރި ސުވާލުތަކެކެވެ. އަދި މިއީ ދީނުގެ ތެރެއިން ވަރަށްވެސް ކުޑަ މިންވަރެކެވެ.
ފަހެ މިހުރިހާ ކަންތައްތަކަކީވެސް ހަމަ އަޅުގަނޑުމެން އެންމެންވެސް އެނގެން ބޭނުންވާ ކަންތައްތަކެވެ. ނަމަވެސް ކުރީގައި ދެންނެވިހެން ލަދުވެތި ކަމާއި އަދި ދީނީ ކަންތައްތައް އޮޅުންފިލުވުމަށް އޮތްމަގު ހަނިވުމުގެ ސަބަބުން އެކަންކަން އެނގެންވާ ވަރަށް އަދި އެނގިފައި ނެތީއެވެ. މިކަންތައްތައް ނޭނގޭނަމަ، ބައެއްގެ ތެރޭގައި މިކަމާއިމެދު ވާހަކަ ދެކެވެމުން ދާއިރު އަމިއްލަ ނަފްސާއި މެދުވެސް މަލާމާތް ހީވޭ ދެއްތޯއެވެ.
އެހެންކަމުން އާޚިރަތުގެ ޙަޔާތް ބާއްޖަވެރިވާން އެދޭ މީހަކުނަމަ، މިދުނިޔޭގައި ވަޤުތު އޮއްވާ އަވަހަށްވީ މިކަންކަން އުނގެނި ދަސްކުރާށެވެ. ކުރިއާ އަޅާ ބަލާއިރު މިހާރު ދީނުގެ ކަންކަން އެނގިދެނިވުމުގެ މަގު މިވަނީ ވަރަށް ބޮޑުތަން ފަސޭހަވެފައެވެ. ވީމާ ކުރީގައި ދެއްކިކަހަލަ ޢުޛުރެއް މިހާރަކު ދެއްކޭކަށެއް ނޯންނާނެއެވެ. ހޭބޯ ނާރާ މަސައްކަތް ކުރަންވީ އާޚިރަތުގައި ދާން އޮތް ގޯތި ޚަރާބު ކޮށްފައި ދުނިޔަވީ ދިރިއުޅުން ފާގަތި ކުރާކަށް ނޫނެވެ. ގަދައަޅާ މަސައްކަތް ކުރަންވީ ދުނިޔެއާއި އާޚިރަތުގެ ކާމިޔާބު ލިބިގަތުމަށެވެ. މަރުއައިސް ޖެހޭނެ އިރެއް އަޅުގަނޑުމެންގެ ތެރެއިން ހަމަ އެކަކަށްވެސް ނޭނގެއެވެ. ކުރަންވީ ހެޔޮ ޢަމަލުތައް ނުކޮށް ހުއްޓާ މަރު އައިސް ކުރިމަތިލައިފިނަމަ، ހެޔޮޢަމަލު ކުރުމަށް އަލުން ދުނިޔެއަށް ފޮނުއްވާ ދޭށޭ ބުނާ ބައެއް ކަމުގައި ނުވެ މިހާރުއްސުރެ އަވަހަށް ދީނީ ކަންކަމަށް ސަމާލުކަންދީ އެކަންކަން އުނގެނި ހަދާށެވެ.
وصلى الله وسلّم على نبينا محمد وعلى آله وصحبه وسلّم.
- ނިމުނީ -
"(އޭ محمّد صلى الله عليه وسلّمއެވެ،) ކަލޭގެފާނު ވިދާޅުވާށެވެ، ތިޔަބައިމީހުން الله سبحانه وتعالى އަށް (ޙަޤީގަތުގައިވެސް) ލޯބިވާނަމަ ތިމަން ކަލޭގެފާނަށް ތަބަޢުވާށެވެ. އޭރުން الله سبحانه وتعالى ތިޔަބައިމީހުންދެކެ ލޯބިވެ ވޮޑިގަންނަވާނެއެވެ. އަދި އޭރުން އެއިލާހު ތިޔަބައިމީހުންގެ ފާފަތަކަށް، ފާފަ ފުއްސަވާ ދެއްވާ ހުއްޓެވެ." (ސޫރަތު އާލަ-ޢިމްރާން: 31)
الله سبحانه وتعالى މިކައުނުގައިވާ ހުރިހާ އެއްޗެއް ހައްދަވައި މިދުނިޔޭގައި އަޅުގަނޑުމެން އިންސާނުން ލައްވާފައިމިވަނީ ފަހެ ކީއްވެތޯއެވެ؟ މިއީ އަޅުގަނޑުމެން މިހާރު ވަރަށް ފުންކޮށް ވިސްނަން ވެއްޖެ ކަމެކެވެ. މީގެ ޖަވާބު الله سبحانه وتعالى ކީރިތި قران ގައި ވަރަށް ޞަރީހަކޮށް ބަޔާން ކުރައްވާ އަންގަވާފައި އެބަވެއެވެ. އެހެންނަމަވެސް އަޅުގަނޑުމެންނަށް މިވަނީ الله سبحانه وتعالىގެ މިބަސްފުޅާއި މެދު ޣާފިލް ވެވިފައެވެ. އޭގައި އެބުނާާ އެއްޗަކާއި މެދު ވިސްނަންވެސް ބޭނުން ނުވެފައިމެ ކަހަލައެވެ.
الله سبحانه وتعالى ވަޙީ ކުރައްވަނީ:
"وَماَ خَلَقْتُ الجِنَّ وَالإِنْسَ إِلاَّ لِيَعْبُدُونِ" (سورة الذاريات: 56)"އަދި ތިމަން الله، ޖިންނީންނާއި އިންސީން (އިންސާނުން) ތިމަން الله އަށް އަޅުކަން ކުރުމަށް މެނުވީ ނުއުފައްދަމެވެ. " (ސޫރަތުއް ޛާރިޔާތު: 56)
ދިވެހިރާއްޖެއަކީ ސަތޭކަ ޕަސެންޓް مسلم ޤައުމެކޭ ބުނުމަކީ ވަރަށްވެސް ހިތްދަތި ކަމެކެވެ. އެހެނީީ ސަތޭކަ ޕަސެންޓް މުސްލިމުން އުޅޭ مسلم ޤައުމަކުން ފެނިގެން ނުވާނޭ އެތައް عمل ތަކެއް އަޅުގަނޑުމެންގެ މިކުޑަކުޑަ މުޖްތަމަޢުގެ ތެރެއިންވެސް ދަނީ ފެންނަމުންނެވެ. ޙަޤީޤަތުގައި މީގެތެރެއިން ގިނަ ކަންތައްތަކަކީ ޚުދް އަޅުގަނޑުމެންގެ ކިބައިން ފެންނަމުންދާ ޢަމަލުތަކެކެވެ.
އަޅުގަނޑުމެންގެ ރާއްޖޭގައި، الله سبحانه وتعالىގެ މަތިވެރި ކަލާމްފުޅާއި މިއުއްމަތުގެ މާތް ނަބިއްޔާ محمّد صلى الله عليه وسلّمގެ ސުންނަތާއި ޚިލާފް އެތައް ކަމެއް ދަނީ ކުރެވެމުންނެވެ. އަދި قران އާއި ސުންނަތް ނެތިކޮށް ފަނާކޮށްލުމަށްޓަކައި އިސްލާމްދީނުގެ ނަމުގައި އިސްލާމްދީން ފޮހެލައި އެހެން ދީނެއް ފެތުރުމަށްޓަކައި އެތައް މަސައްކަތްތަކެއް ވަނީ ކުރެވިފައެވެ. އަދި ދަނީ ކުރެވެމުންވެސް މެއެވެ.
ހަޤީގަތުގައި ގިނަ ދިވެހީންނަކީ އިސްލާމްދީނަށް ލޯބިކުރާ އިސްލާމްދީނުގެ ކަންތައްތައް ހޯދާ ބަލަން ބޭނުންވެފައި ތިބި ބަޔެކެވެ. ނަމަވެސް ގިނަ ދުވަސް ތަކަކަށް މިކަންތައްތައް ހޯދާ ބެލުމުގެ މަގު ބަންދުވެފައި ވުމުގެ ސަބަބުން އަޅުގަނޑުމެންގެ ތެރެއިން ގިނަ ދިވެހި ރައްޔިތުން މިވަނީ ޖާހިލުކަމެއް (ނޭނގުމެއް)ގެ ތެރޭގައެވެ.
އޭ ލޮބުވެތި އަޚުންނާއި އުޚްތުންނޭވެ! ޙަޤީގަތަކީ މިއީކަމުގައި ވާއިރު، އަޅުގަނޑުމެން މިވަނީ ޖާހިލުކަމުގެ ނިދިން ނިދާފައެވެ. މިހެން ދެންނެވުމުން ފަހަރެއްގައި އަޅުގަނޑުމެން މިކަމަކީ މާބޮޑުކަމެއް ކަމުގައި ނުދެކި ހިނގައިދާނެއެވެ. އެހެންކަމުން އަޅުގަނޑު ތިޔަ އެންމެހައި އަޚުންނާއި އުޚްްތުންނަށް ނަޞޭޙަތްތެރި މިވަނީ ތިރީގައި މިދަންނަވާ ކަންތައްތަކާއި މެދު އަމިއްލަ ނަފްސާއި ސުވާލުކޮށްލުމަށެވެ. އެއީ ހަމަ ހަޤީގަތުގައިވެސް އަޅުގަނޑުމެން الله سبحانه وتعالى އަށް އީމާންވެ މުސްލިމުންނޭ ކިޔާއިރު، މުސްލިމަކަށް ވުމަށްޓަކައި ފުރިހަމަވާން ޖެހޭ ޝަރުތުތައް އަޅުގަނޑުމެންގެ ކިބައިގާ ފުރިހަމަ ވެފައި ވޭތޯ އެންމެ ފަހަރަކަށް ނަމަވެސް ބަލާލުމަށެވެ.
އިސްލާމްދީނޭ ބުނެ ކޮންމެ މީހަކުވެސް ދަޢުވާ ކުރާއިރު އިސްލާމްކަމަކީ ކޮބައިކަން އެނގެނީ ކިތައް ބޭފުޅުންނަށް ބާއެވެ؟ އީމާން ކަމަކީ ކޮބައިކަން އެނގެނީ ކިތައް ބޭފުޅުންނަށް ބާއެވެ؟ އަދި ހަމައެހެންމެ إحسان ކަމަކީ ކޮބައިކަން އެނގެނީވެެސް، ފަހެ އަޅުގަނޑުމެންގެ ތެރެއިން ކިތައް ބޭފުޅުންނަށް ބާވައެވެ! ޙަޤީޤަތް ހޯދަން ބޭނުންފުޅުނަމަ އެންމެ ފުރަތަމަ އަމިއްލަ ނަފްސާއި ސުވާލު ކޮށްލައްވާށެވެ.
ދީނުގެ ފުރަތަމަ ރުކުން ކަމުގައިވާ ޝަހާދަތުގެ ދެކަލިމަ އެއްވެސް އޮޅުމެއްނެތި ޔަޤީންކަމާއިއެކު ދުލުން ކިޔާލަން އެނގެނީ ކިތައް ބޭފުޅުންނަށް ބާވައެވެ؟ އަދި ދެން އޭގެ މާނަ ކޮބައިތޯއެވެ؟ ހިތުގައިވަނީ ޝައްކު އުފެދިފައި ދެއްތޯއެވެ؟ އިންސާނާ الله سبحانه وتعالى އަށް އީމާންވެ މުސްލިމަކަށް ވުމަށްޓަކައި ދީނުގެ ދޮރުން ވަނުމަށްޓަކައި ބޭނުންވާ ތަޅުދަނޑިއަކީ މިއީ ކަމުގައި ވާއިރު، ޝަހާދަތުގެ މިދެކަލިމައާއި މެދު އަޅުގަނޑުމެންގެ ޙާލަކީ މިއީއެވެ.
ދެން ދީނުގެ ދެވަނަ ރުކުން ކަމުގައިވާ ނަމާދަށް ބަލާލަމާތޯއެވެ. ފަހެ ނަމާދަކީ އެއަޅުކަމަކާއި ނުލާ އެހެން އެއްވެސް އަޅުކަމެއް ޤަބޫލުނުކުރެވޭ އަޅުކަމެކެވެ. އަދި ހަމަ އެހެންމެ މުސްލިމް އަޅާއާއި ކާފިރުކަމާއި އަދި ޝިރްކާއި ދެމެދުގައިވާ ހުރަހަކީވެސް ނަމާދެވެ. ނަމާދަކީ ތަކްބީރް (الله އަކްބަރް) އަކުން ފެށޭ އަދި ތަސްލީމް (ސަލާމް) އަކުން ނިމޭ އެއްޗެކެވެ. އެހެންނަމަވެސް ފުރިހަމައަށް ނަމާދުގައި ކިޔަންޖެހޭ ހުރިހައި ދުޢާތަކާއި އެކުގައި ނަމާދު ފުރިހަމައަށް ކުރަން އެނގެނީ އަޅުގަނޑުމެންގެ ތެރެއިން ކިތައް ބޭފުޅުންނަށްބާވައެވެ؟ ފަހެ ނަމާދުގެ ރުކުން ތަކަކީ ކޮބައި ހެއްޔެވެ؟ އަދި އޭގެ ތެރެއިން ވާޖިބު ކަންތައްތަކާއި ސުންނަތް ކަންތައްތަކަކީ ކޮބައި ހެއްޔެވެ؟ ހަށަމް ބަނުމަށްފަހު ކިޔާ ދުޢާ، ރުކޫއިން ތެދުވެ ކިޔާ ދުޢާ، ދެ ސަޖިދަ ދެމެދުގައި ކިޔާ ދުޢާ އަދި އައްތަޙިއްޔާތުގައި ކިޔާ ދުޢާ އެނގިލައްވާތޯއެވެ؟؟؟
ޙަޤީގަތުގައި އަޅުގަނޑުމެން އެންމެންވެސް ފުރިހަމައަށް ނަމާދު ކުރާނެ ގޮތް ދަސްކުރަން ބޭނުންވެއެވެ. އެހެންނަމަވެސް އަޅުގަނޑުމެންގެ ލަދުވެތިކަމާއި އަދި ދީނީ ކަންތައްތައް އޮޅުންފިލުވުމަށް އޮތްމަގު ހަނިވުމުގެ ސަބަބުން އެކަންކަން އެނގިފައި އަދި އެނގެން ނެތީއެވެ. ކުޑައިރު، ނަމާދުގައި ކިޔާ ތަކެތި ދަސްކުރަނީ މަންމަމެން އަމުރުކޮށްގެން ނުވަތަ ސްކޫލުން ބާރު އަޅައިގެންނެވެ. ނަމާދު ކުރުމުން ލިބޭ ޘަވާބާއި އަދި ނުކުރުމުން ލިބޭ ޢަޛާބާއި ބިރުވެރިކަން އެނގިފައި ނެތުމުގެ ސަބަބުން ނަމާދުގައި ކިޔުމަށް ދަސްކުރި އެއްކަލަ ދުޢާތައް ވަނީ ހަނދާން ނެތިގޮސްފައި ދެއްތޯއެވެ!!!
އަދި މިއީ އަޅުކަންތައްތަކުގެ ތެރެއިން މަދު މިންވަރެކެވެ. ދެން އިސްލާމް ކަމުގެ ފަސް ރުކުނުގެ ތެރެއިން ބާކީ ތިން ރުކުން ކަމުގައިވާ ޒަކާތް ދިނުމާއި ރޯދަ ހިފުމާއި އަދި ޙައްޖުގެ އަޅުކަމާއި ބެހޭ ގޮތުން އަޅުގަނޑުމެންނަށް އެނގެނީ ކިހާވަރަކަށް ބާވައެވެ؟
الله سبحانه وتعالى ކީރިތި قران ގައި ކަނޑައެޅިގެން އަންގަވާފައިވާ ގޮތުގައި الله سبحانه وتعالى އަށް ޝިރްކު ކުރާ އެއްވެސް އަޅެއްގެ ފާފަ ނުފުއްސަވައެވެ. މިގޮތުން ވަޙީ ކުރައްވަނީ:
"إِنَّ اللهَ لاَ يَغْفِرُ عَنْ يُشْرَكَ بِهِ وَيَغْفِرُ مَا دُونَ ذَلِكَ لِمَنْ يَشَاءُ" (سورة النساء: 48)
"ހަމަކަށަވަރުން الله سبحانه وتعالى، އެކަނލާގެއަށް ޝިރްކު ކުރާ އެއްވެސް އަޅެއްގެ ފާފަ ނުފުއްސަވާ ހުއްޓެވެ. އަދި އެނޫން އެހެން ހުރިހާ ފާފަތަކަށް، އެކަލާނގެ އިރާދަކުރެއްވި އަޅަކަށް ފުއްސަވާ ހުއްޓެވެ." (ސޫރަތުއް-ނިސާ: 48)
މިހެންކަމުގައިވާއިރު ޝިރުކަކީ ކޮބައިކަން އެނގެނީ އަޅުގަނޑުމެންގެ ތެރެއިން ކިތައް ބޭފުޅުންނަށް ބާވައެވެ؟ މިއީ ޙައްތަހާވެސް އޮޅުންފިލުވަން ބޭނުންވެފައި ހުރި ސުވާލުތަކެކެވެ. އަދި މިއީ ދީނުގެ ތެރެއިން ވަރަށްވެސް ކުޑަ މިންވަރެކެވެ.
ފަހެ މިހުރިހާ ކަންތައްތަކަކީވެސް ހަމަ އަޅުގަނޑުމެން އެންމެންވެސް އެނގެން ބޭނުންވާ ކަންތައްތަކެވެ. ނަމަވެސް ކުރީގައި ދެންނެވިހެން ލަދުވެތި ކަމާއި އަދި ދީނީ ކަންތައްތައް އޮޅުންފިލުވުމަށް އޮތްމަގު ހަނިވުމުގެ ސަބަބުން އެކަންކަން އެނގެންވާ ވަރަށް އަދި އެނގިފައި ނެތީއެވެ. މިކަންތައްތައް ނޭނގޭނަމަ، ބައެއްގެ ތެރޭގައި މިކަމާއިމެދު ވާހަކަ ދެކެވެމުން ދާއިރު އަމިއްލަ ނަފްސާއި މެދުވެސް މަލާމާތް ހީވޭ ދެއްތޯއެވެ.
އެހެންކަމުން އާޚިރަތުގެ ޙަޔާތް ބާއްޖަވެރިވާން އެދޭ މީހަކުނަމަ، މިދުނިޔޭގައި ވަޤުތު އޮއްވާ އަވަހަށްވީ މިކަންކަން އުނގެނި ދަސްކުރާށެވެ. ކުރިއާ އަޅާ ބަލާއިރު މިހާރު ދީނުގެ ކަންކަން އެނގިދެނިވުމުގެ މަގު މިވަނީ ވަރަށް ބޮޑުތަން ފަސޭހަވެފައެވެ. ވީމާ ކުރީގައި ދެއްކިކަހަލަ ޢުޛުރެއް މިހާރަކު ދެއްކޭކަށެއް ނޯންނާނެއެވެ. ހޭބޯ ނާރާ މަސައްކަތް ކުރަންވީ އާޚިރަތުގައި ދާން އޮތް ގޯތި ޚަރާބު ކޮށްފައި ދުނިޔަވީ ދިރިއުޅުން ފާގަތި ކުރާކަށް ނޫނެވެ. ގަދައަޅާ މަސައްކަތް ކުރަންވީ ދުނިޔެއާއި އާޚިރަތުގެ ކާމިޔާބު ލިބިގަތުމަށެވެ. މަރުއައިސް ޖެހޭނެ އިރެއް އަޅުގަނޑުމެންގެ ތެރެއިން ހަމަ އެކަކަށްވެސް ނޭނގެއެވެ. ކުރަންވީ ހެޔޮ ޢަމަލުތައް ނުކޮށް ހުއްޓާ މަރު އައިސް ކުރިމަތިލައިފިނަމަ، ހެޔޮޢަމަލު ކުރުމަށް އަލުން ދުނިޔެއަށް ފޮނުއްވާ ދޭށޭ ބުނާ ބައެއް ކަމުގައި ނުވެ މިހާރުއްސުރެ އަވަހަށް ދީނީ ކަންކަމަށް ސަމާލުކަންދީ އެކަންކަން އުނގެނި ހަދާށެވެ.
وصلى الله وسلّم على نبينا محمد وعلى آله وصحبه وسلّم.
- ނިމުނީ -
2 comments:
Maasha Allah!
I must say that this article is very confusing. It does not answer the question you proposed on the topic. May Allah give you enough knowledge to clarify it more. Please ask help from a more knowledgeable Sheikh when writing about our beloved Islam Dheen than writing by yourself. Ohter wise it makes things confusing to the brothers and sisters.
May Allah Help you.
Allah Akbar.
Abu-Muhammadh
Hello. This post is likeable, and your blog is very interesting, congratulations :-). I will add in my blogroll =). If possible gives a last there on my blog, it is about the Wireless, I hope you enjoy. The address is http://wireless-brasil.blogspot.com. A hug.
Post a Comment